Σας ευχαριστούμε που συμμετείχατε σε αυτήν τη συνεδρία.

ποίημα: Αργύρης Χιόνης, “Χέρια” (από τη συλλογή Λεκτικά Τοπία, 1983).

θέμα: Γράψτε για κάτι που έμεινε στη μέση.

Σύντομα θα μοιραστούμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν τη συνεδρία, γι ‘αυτό επιστρέψτε ξανά.

Σας προσκαλούμε να μοιραστείτε τα γραπτά σας μαζί μας παρακάτω.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Αργύρης Χιόνης, «Χέρια» (από τη συλλογή Λεκτικά Τοπία, 1983)

Οι άνθρωποι το πιο συχνά
δεν ξέρουν τι να κάνουνε τα χέρια τους
Τα δίνουν – τάχα χαιρετώντας – σ’ άλλους
Τ’ αφήνουνε να κρέμονται σαν αποφύσεις άνευρες
Ή – το χειρότερο – τα ρίχνουνε στις τσέπες τους
και τα ξεχνούνε
Στο μεταξύ ένα σωρό κορμιά μένουν αχάιδευτα
Ένα σωρό ποιήματα άγραφα.

Σας ευχαριστούμε που συμμετείχατε σε αυτήν τη συνεδρία.

Ζωγραφική: Μαρία Φιλοπούλου, “Κολυμβητές κάτω από το νερό” (2016)

Θέμα: “Γράψτε γι’ αυτό που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια”

Σύντομα θα μοιραστούμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν τη συνεδρία, γι ‘αυτό επιστρέψτε ξανά.

Σας προσκαλούμε να μοιραστείτε τα γραπτά σας μαζί μας παρακάτω.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Στην τελευταία αυτή συνεδρία για το 2022, είκοσι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Ολλανδία, την Κύπρο και διάφορες περιοχές της Ελλάδας συναντήθηκαν για να συζητήσουν το ποίημα «Ύπνος στο δάσος» της Αμερικανίδας ποιήτριας Mary Oliver σε μετάφραση Κώστα Λιννού.

Η ατμόσφαιρα ηρεμίας που αποπνέει το ποίημα, σαν «παφλασμός μιας πέτρας στο νερό», λειτούργησε σαν νανούρισμα, «σαν μια αγκαλιά που με κρατούσε συνειδητά μέσα στον εαυτό μου» όπως σχολίασε μια συμμετέχουσα ή «μια τέλεια αφήγηση», όπως ανέφερε κάποια άλλη, καθώς φέρνει στο φως στα «μικρά βασίλεια» της καθημερινότητας, την ομορφιά των οποίων συνήθως αγνοούμε. Παρομοιάστηκε επίσης με την κατάδυση στον κόσμο των ονείρων, μιας βύθισης στο συμβολικό, αλλά και με «ένα μικρό θάνατο». Υπό το πρίσμα αυτής της ανάγνωσης, το ποίημα ειδώθηκε ως μια αφήγηση της εμπειρίας του θανάτου, που κάθε άλλο παρά τρομακτικός και αγωνιώδης μοιάζει. Όπως παρατηρήθηκε, οι εκφράσεις «παλεύοντας» και «φωτισμένη καταδίκη» έρχονται σε αντίθεση με την αρχική αυτή ατμόσφαιρα ηρεμίας, σαν «ένα απότομο ξύπνημα», που ερμηνεύτηκε τόσο ως η σύγκρουση επιθυμίας και πραγματικότητας, εσωτερικού κόσμου και εξωτερικών/κοινωνικών επιταγών αλλά και ως ένα πέρασμα από το ευχάριστα οικείο στο ανοίκειο και το υπερβατικό: όπως η φύση βρίσκεται σε μια διαρκή παλλόμενη κίνηση, έτσι και ο εαυτός ζυμώνεται διαρκώς στην πορεία του προς την απόλυτη επανένωση μαζί της, όπου τα όρια ζωής και θανάτου είναι θολά και ανεπαίσθητα. Όπως διατύπωσε μια άλλη συμμετέχουσα, «τυχερός όποιος μπορεί να παλεύει με τη φωτισμένη καταδίκη,» ερμηνεύοντας αυτή τη σισύφεια πάλη ως την πεμπτουσία της ύπαρξης: η νύχτα στο δάσος σαν μια στιγμή γαλήνιας ανασύνταξης για «ένα πλάσμα που προσπαθεί να βρει τα ανθρώπινα μέτρα του» και να ξαναριχτεί στον αγώνα. Το υγρό στοιχείο, η οργανική ύλη με τις μυρωδιές και τις υφές της, και το σκοτάδι που κυριαρχούν στο ποίημα οδήγησαν σε ενδιαφέροντες συνειρμούς, όπως εικόνες μιας «καλοζωισμένης αγρότισσας» με τον σπόρο μέσα στην ποδιά της, έτοιμη να τον ρίξει στη γη, ή μιας ετοιμόγεννης γυναίκας, παραπέμποντας έτσι στην επιστροφή στη μητέρα/φύση, στις υπόγειες διεργασίες της ζωής έτοιμης να βλαστήσει, και στην ασφαλή «μήτρα» των παιδικών αναμνήσεων.

Η ομάδα έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον αριθμό 12 και τους συμβολισμούς του: από το αρχαίο Ελληνικό δωδεκάθεο ως τους δώδεκα Αποστόλους της Καινής Διαθήκης, συζητήθηκε η θεϊκή ενέργεια που έχει αποδοθεί σε αυτό τον αριθμό ανά τους αιώνες καθώς και η μεταμορφωτική διάσταση της δωδέκατης ώρας (βλ. 12 τα μεσάνυχτα στο παραμύθι της Σταχτοπούτας), ως η μεταιχμιακή στιγμή της μετάβασης από τη μια μέρα στην άλλη, της εισόδου του μεταφυσικού στον φυσικό μας κόσμο, ακόμη και του θανάτου.

Το θέμα στο οποίο η ομάδα ανταποκρίθηκε γραπτώς ήταν «περιγράψτε (με λέξεις ή σχέδιο) το πώς φαντάζεστε την επόμενη μέρα». Από ένα e-mail που κάποια φαντάστηκε να συντάσσει ενώ λίγο πιο μακριά κάποιον τον είχε μόλις προδώσει η καρδιά του, μιλώντας για το φόβο του τι θα ξημερώσει και για την ίδια η επόμενη μέρα, από την κάθε ανάσα ως ένα βήμα πιο κοντά στο τέλος, τη μυρωδιά του σκοταδιού ως μυρωδιά της μητέρας, μέχρι τον αντικατοπτρισμό του φεγγαριού στα παλλόμενα νερά μιας λίμνης και τα ζωηρά χρώματα που αφήνει πίσω του ο ήλιος στο αέναο ταξίδι της βασιλείας του, στα κείμενα που δημιούργησαν οι συμμετέχουσες ενέπλεξαν το σύνολο των αισθήσεων με τρόπο ευφάνταστο και συγκινητικό, με οικονομία λόγου και πυκνές μεταφορές.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Μαίρη Όλιβερ,  «Ύπνος στο δάσος»

(Μετάφραση: Κώστας Λιννός)

Σκέφτηκα πως η γη με θυμήθηκε,
Ότι με ξαναδέχτηκε τόσο τρυφερά, τακτοποιώντας
τις σκούρες ποδιές της, τις τσέπες της
γεμάτες με λειχήνες και σπόρους. Κοιμήθηκα
όπως ποτέ πριν, μια πέτρα
στην κοίτη του ποταμού, τίποτα
ανάμεσα σε μένα και τη λευκή φωτιά των άστρων
εκτός απ’ τις σκέψεις μου, κι αυτές έπλεαν
ελαφριές σαν νυχτοπεταλούδες ανάμεσα στα κλαδιά
των τέλειων δέντρων. Όλη νύχτα
άκουγα τα μικρά βασίλεια ν’ ανασαίνουν
γύρω μου, τα έντομα, και τα πουλιά
που κάνουν τη δουλειά τους στο σκοτάδι. Όλη νύχτα
υψωνόμουν και βυθιζόμουν, σαν μέσα σε νερό,
παλεύοντας με μια φωτισμένη καταδίκη. Με την αυγή
είχα εξαφανιστεί το λιγότερο δώδεκα φορές μέσα σε κάτι καλύτερο.

Η συνεδρία αυτή έφερε κοντά δώδεκα συμμετέχουσες από Ελλάδα, Κύπρο, και Ολλανδία για να παρατηρήσουν και να συζητήσουν για τον πίνακα ζωγραφικής «Η μητέρα μου» της Ελένης Μιχαλακοπούλου από την ατομική της έκθεση Συγγένειες (Πολιτιστικό Κέντρο Ραφήνας – Πικερμίου, 2018). Η ομάδα επιχείρησε να ερμηνεύσει σημαίνουσες λεπτομέρειες του έργου, όπως η φούστα που παραπέμπει σε ελληνική παραδοσιακή φουστανέλα ή το πλεκτό που κρατά στα χέρια της η εικονιζόμενη γυναίκα ως μια ημιτελής ελληνική σημαία, καθώς και την απόδοση των αντιθέσεων εσωτερικού-εξωτερικού, σύγχρονου-παρωχημένου, ρεαλιστικού-σχηματικού που αναδύθηκαν μέσα από την παρατήρηση.

Μία από τις συμμετέχουσες είδε τη γυναικεία φιγούρα του πίνακα σαν ένα πορτρέτο της σύγχρονης Ελλάδας, καθηλωμένης πολιτισμικά, να ατενίζει με αποστασιοποιημένη αυστηρότητα το μέλλον. Οι ρυτίδες του προσώπου, σε συνδυασμό με το άκαμπτο σώμα και τα σταυρωμένα χέρια,  ερμηνεύτηκαν ως η αναπόφευκτη φθορά που έρχεται όχι μόνο με το πέρασμα του χρόνου αλλά και με την χρόνια απογοήτευση και παραίτηση. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου της φιγούρας, που έχουν αποδοθεί σχεδόν με ρεαλιστική—αν και «καρτουνίστικη», όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε—ακρίβεια, φάνηκε να έρχονται σε αντίθεση με τον πιο αφηρημένο περιβάλλοντα χώρο. Η αρχική υπόθεση ότι η γυναίκα βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο, δεδομένης της ύπαρξης ενός δέντρου κι ενός επίπλου βεράντας, σταδιακά αμφισβητήθηκε, καθώς η απόδοση τόσο των χρωμάτων όσο και των όγκων και της διάταξης των αντικειμένων θύμιζαν μάλλον χώρο εσωτερικό, και πιο συγκεκριμένα, σκηνικό θεατρικής παράστασης, και συνεπώς μία επίφαση του πραγματικού. Κάποια συμμετέχουσα μάλιστα φαντάστηκε την ηλικιωμένη γυναίκα του πίνακα να υποδύεται το ρόλο της «κουρασμένης» Ελλάδας σε κάποια σάτιρα. Ή, ακόμα, μιας άλλης Αθήνας-Αθηνάς, γερασμένης μεν αλλά σύγχρονης (όπως διέκρινε άλλη συμμετέχουσα στα ενδυματολογικά και στιλιστικά στοιχεία της εικονιζόμενης γυναίκας) με εμφανή οργή και απογοήτευση για την πνευματική ένδεια της χώρας της.

Ο δε κορμός δέντρου, με την απουσία ριζών (ιστορίας/παρελθόντος) και κλαδιών (μελλοντικών δυνατοτήτων), ειδώθηκε ως μια αλληγορία ενός ασφυκτικού παρόντος: μιας ζωής, λ.χ.  μέσα σε ένα μικρό δυάρι, σε ένα πυκνό αστικό τοπίο, με τις αναμνήσεις μιας άλλης ζωής και μιας άλλης εποχής σε εξαναγκαστική αποσιώπηση. Μέσα από μια διαφορετική ανάγνωση, ο κορμός, με τις πτυχώσεις, τους κυματισμούς και τις σπηλαιώσεις του, θύμισε ένα σύνολο αιδοίων, ανοίγοντας έτσι τον ορίζοντα ερμηνειών από το προσωπικό στο συλλογικό. Η ροή που παρατηρήθηκε στο ανάγλυφο του κορμού και στην κίνηση της φούστας-φουστανέλας ήταν τα μόνα σημεία του πίνακα στα οποία η ομάδα εντόπισε κάποια κίνηση. Η συζήτηση επέστρεψε στο ζήτημα (της αποσταθεροποίησης) των έμφυλων στερεοτύπων και την αντίστιξη κορμού/αιδοίου και φουστανέλας—που, αν και παραδοσιακά λειτουργεί ως ελληνικό σύμβολο ανδρισμού, στο εν λόγω έργο φοριέται από μια γυναίκα.

Τέλος, το πλεκτό στα χέρια μιας αποστασιοποιημένης γηραιάς γυναικείας φιγούρας παρέπεμψε στις tricoteuses της Γαλλικής Επανάστασης (τις γυναίκες εκείνες που κάθονταν κι έπλεκαν δίπλα στην γκιλοτίνα μετρώντας τα κεφάλια όσων εκτελούνταν) που αποτύπωσε ο Κάρολος Ντίκενς στο εμβληματικό μυθιστόρημά του Ιστορία Δύο Πόλεων.  Μετά την αποκάλυψη της ταυτότητας του έργου και της σχέσης που συνδέει το υποκείμενο με το αντικείμενο της εικονογραφικής αναπαράστασης, η συζήτηση επανήλθε σύντομα στο αινιγματικά ημιτελές (και ατελές δεδομένης της διάταξής του) εργόχειρο, με την προέκταση του μπλε νήματος να χάνεται στο κάτω μέρος του κάδρου και—ως άλλος ομφάλιος λώρος—να υπενθυμίζει τη σύνδεση τόσο μητέρας-κόρης όσο και έργου τέχνης-θεατή.

Το θέμα στο οποίο οι συμμετέχουσες κλήθηκαν να απαντήσουν ήταν «γράψτε γι’ αυτό που μας συνδέει». Τα κείμενα που αναγνώστηκαν έκαναν λόγο για «σύνδεση μέσω της μήτρας» και το «πένθος της αποσύνδεσης» ως οδυνηρή και ταυτόχρονα απελευθερωτική διαδικασία. Συνέδεσαν την τρέχουσα παγκόσμια υγειονομική κρίση και τον επιβεβλημένο εγκλεισμό των προηγούμενων ετών με την ακινητοποίηση και απαθανάτιση της μητέρας-αντικειμένου από την κόρη-υποκείμενο και την ερμήνευσαν ως μια πράξη τόσο αγάπης όσο και μίσους. Έκαναν λόγο, τέλος, για τη σύνδεση-ως-φυλακή που παρατηρείται σε σχέσεις αίματος ως συμπτωματική της παθογένειας της ελληνικής οικογένειας, αλλά και τη δύναμη της συγχώρεσης ως μέσο κατάκτησης μιας ουσιαστικής επανασύνδεσης και απαραίτητης κοινωνικής δεξιότητας.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Δεκαεπτά συμμετέχουσες/-οντες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας και της Κύπρου συναντήθηκαν για να συζητήσουν το διήγημα της Έλενας Πέγκα «Δέρμα» (από τη συλλογή διηγημάτων Σφιχτές ζώνες και άλλα δέρματα — εκδ. Άγρα 2011). Τέσσερις εξ αυτών προσφέρθηκαν να διαβάσουν το κείμενο ανά ζεύγη, κι έτσι να ζωντανέψουν το διάλογο των δύο χαρακτήρων του διηγήματος με το προσωπικό τους ηχόχρωμα και τον δικό τους ρυθμό ανάγνωσης. Η σύντομη φόρμα του διηγήματος (μόλις μία σελίδα) καθώς και το κατά κοινή ομολογία «επιφανειακό» θέμα συζήτησης των δύο προσώπων (η Αμερική του Μάικλ Τζάκσον που άλλαξε το χρώμα του δέρματός του και της γυναίκας-γάτας με τις 59 πλαστικές, αλλά και κάθε λογής παράξενο που διαβάζει κανείς στα περιοδικά) προκάλεσαν αρχικά ποικίλες αντιδράσεις και προβλημάτισαν τόσο ως προς τη δομική όσο και τη νοηματική πληρότητα του κειμένου. Συζητήθηκε η ηθική διάσταση των ιατρικών παρεμβάσεων στην επιφάνεια του σώματος και ο φόβος της αλλοτρίωσης που επιφέρει η συνάντηση με το «άλλο», το διαφορετικό, το γκροτέσκο. Η συζήτηση επεκτάθηκε στη γενετική ιατρική και τις εκβάσεις της στην αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών, καθώς και στην αέναη επανεφεύρεση του εαυτού (όπως και της χώρας «Αμερικής») ως ταυτόσημη της ποπ κουλτούρας ή, ακόμα, και της προσπάθειας κατάκτησης μιας ουτοπικής—και απελευθερωτικής—ετερότητας. Η επιθυμία κυριαρχίας πάνω στο δέρμα ως πεδίο σκηνοθεσίας και κοινωνικής επιτέλεσης του εαυτού αποτέλεσε σημείο αντιπαράθεσης που συνοψίζεται ως εξής: εναντίωση στη φύση ή ανάδειξη της ουσίας των πραγμάτων; Ή, μήπως, απλώς μία ψευδαίσθηση;

Στην ερώτηση «πώς θα σκηνοθετούσατε αυτό τον διάλογο;» η ομάδα ανταποκρίθηκε ευφάνταστα και συγκινητικά: σε ένα κομμωτήριο για να περάσει η ώρα× στο αστικό λεωφορείο και την αναπόφευκτη εγγύτητα με τον άλλο στην οποία εξαναγκάζει ο συνωστισμός× στην αίθουσα αναμονής στα επείγοντα ενός νοσοκομείου, περιμένοντας αποτελέσματα, προσπαθώντας να νικήσουν την κούραση και την αγωνία× σε ένα καφενείο στους Μολάους της Λακωνίας και των ξενιτεμένων περιμένοντας το ΚΤΕΛ και μιλώντας για όσα είδαν στη μακρινή Αμερική× στο θάλαμο της χημειοθεραπείας, για να νιώσουν ότι είναι ακόμα ζωντανοί. Έτσι η «σαχλοσυζήτηση» των χαρακτήρων του διηγήματος, μέσα από αυτή την επεξεργασία, ξαναειδώθηκε  ως μηχανισμός επιβίωσης, ως επαναφορά στο «εδώ και τώρα» και ως αντίδοτο στο φόβο και τη μοναξιά. Κάποια μέλη μάλιστα επιβεβαίωσαν τούτο ακριβώς: «διαβάζοντας [το κείμενο] πάλι, είδα τους χαρακτήρες, μπήκα βαθύτερα».

Το θέμα στο οποίο τα μέλη της ομάδας κλήθηκαν να ανταποκριθούν γραπτώς ήταν: «Γράψτε για τη φορά που είδατε κάποιον να αλλάζει». Μίλησαν για το περιβάλλον ως προέκταση του ίδιου του δέρματός μας που κακοποιείται (κι αυτό) ανελέητα× για όλα εκείνα που αλλάζουν μέσα μας και μας θωρακίζουν απέναντι στους φόβους μας× και για τις αλλαγές εκείνες που έρχονται στη ζωή μας σαν κομήτης και μας ωθούν σε αναγκαστική—και συχνά οδυνηρή—επανεκκίνηση.

Σας προσκαλούμε να μοιραστείτε τα γραπτά σας μαζί μας παρακάτω.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Έχεις πάει στην Aμερική;

   Όχι. Ωραία είναι;

   Nαι.

   Για μένα η Aμερική είναι ο Mάικλ Tζάκσον. Aπό μαύρος θέλησε να γίνει λευκός και κατέστρεψε πάνω του καθετί που του θύμιζε την προέλευσή του. Έγινε αυτός ο δημιουργός του εαυτού του.

   Kαι οι τραβεστί κάτι παρόμοιο κάνουν.

   Nαι.

   Yπάρχει και η άλλη η Αμερικάνα η Bίλντενστάϊν που ήθελε να μοιάσει με γάτα και το κατάφερε. Mετά από 59 χειρουργικές επεμβάσεις. Tην έχεις δει;

   Πού;

   Στα περιοδικά.

   Όχι. Πώς είναι;

   Tρομακτική. Mοιάζει με γάτα.

   Tο δέρμα του ανθρώπινου σώματος αν απλωνόταν οριζοντίως θα κάλυπτε ένα διπλό κρεβάτι.

   Tο έχεις δει;

   Πού;

   Στα περιοδικά.

   Στα περιοδικά;

   Όλα υπάρχουν στα περιοδικά.

  Έλενα Πέγκα, «Δέρμα» (Σφιχτές Ζώνες και Άλλα Δέρματα. Άγρα, 2011)

Σας ευχαριστούμε που συμμετείχατε σε αυτήν τη συνεδρία.

Δεκαέξι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες από Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Λευκωσία, Ουτρέχτη κ.α. συναντήθηκαν για να συζητήσουν ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα Ο Ανήφορος, του Νίκου Καζαντζάκη, με αφορμή την δημοσίευσή του, για πρώτη φορά, εβδομήντα πέντε χρόνια μετά τη συγγραφή του: ο Κοσμάς συναντά τον γιατρό, ξετυλίγει μπροστά του τις γάζες που καλύπτουν το πρόσωπό του και μαζί με αυτές το ψυχικό άχθος του πένθους και την αγωνία του να αποκτήσει πάλι την «εμπιστοσύνη της ψυχής» του. Η ιδιωματική γλώσσα του συγγραφέα, η εικονοπλασία και η οικονομία του λόγου ως τεκμήρια της λογοτεχνικής του ταυτότητας ήταν κάποια από τα πρώτα σημεία που σχολίασαν μέλη της ομάδας. Κάποια εκ των μελών έθεσαν ζητήματα όπως η καρτεσιανή ρήξη ανάμεσα σε σώμα και πνεύμα ως δομικός λίθος της δυτικής «επιστημονικής» ιατρικής αλλά και η απόπειρα του συγγραφέα να ανατρέψει αυτές τις παγιωμένες αντιλήψεις γεφυρώνοντας τα δύο σε ένα συνεχές. Αντιμετωπίστηκαν όμως με επιφύλαξη από άλλα μέλη της ομάδας, τα οποία επικέντρωσαν το σχολιασμό τους στην αμφισημία του χαρακτήρα του γιατρού, του οποίου ο λόγος, ανδρικός κι επιστημονικός, αναδεικνύεται από το συγγραφέα ως κυρίαρχο αφήγημα. Σε αυτό το πλαίσιο, μέλος της ομάδας παρατήρησε τον (όχι και τόσο) υφέρποντα  φαλλογοκεντρισμό και μισογυνισμό που εντοπίζεται τόσο στο συγκεκριμένο όσο και σε άλλα έργα του Καζαντζάκη, επικεντρώνοντας το σχολιασμό της αφενός στην παρουσία των γυναικών ως μιαρές και επικίνδυνες για την πνευματική ανάπτυξη του άνδρα υπάρξεις και αφετέρου στην επιθυμία του άνδρα αφηγητή να οικειοποιηθεί τη ζωογόνα δύναμη της γυναίκας, και να «γεννήσει» ο ίδιος (μέσω της συγγραφικής διαδικασίας). Ιδωμένη από άλλη οπτική γωνία, η ανάγκη του αφηγητή να εξομολογηθεί (στον γιατρό του σώματος και της ψυχής), να διαχειριστεί το πένθος του για την απώλεια της αγαπημένης συζύγου, και να επιδοθεί στη γραφή ως «οδυνηρό και λυτρωτικό πόνημα» ερμηνεύτηκε ως ο αγώνας ενός ανθρώπου που χάνει το αγαπημένο του πρόσωπο: «εγώ συνεχίζω – αλλά πώς;». Το πρώτο μέρος της συζήτησης έκλεισε με αυτή την ενδιαφέρουσα αναφορά στη χρονικότητα του πένθους αλλά και την πορεία της ψυχής προς την λύτρωσή της – δοσμένη μέσα από την άθεη θεολογικότητα του Καζαντζάκη.

Στη συνέχεια πέντε συμμετέχουσες ανάγνωσαν τα κομμάτια τους με θέμα «Γράψτε για μια στιγμή εξομολόγησης»: μίλησαν για το σώμα που αναζητά «θεατές που δεν θα λοιδορήσουν τη σάρκα» και που θα ακούσουν μέσα της το παιδί που ζητά αγάπη· για εκείνη την εξομολόγηση που δεν εκφράζεται και την αλήθεια που τελικά αναδύεται όχι από τα λόγια αλλά από τη σιγή, τον χτύπο της καρδιάς· για έναν «μεγαλοπρεπή έρπητα» που κάνει την εμφάνισή του την κατάλληλη στιγμή για να καλύψει μια άλλη βαθύτερη ασθένεια και να απαλλάξει το άτομο από μια οδυνηρή συνάντηση· για όλα τα μέσα—ημερολόγιο, εξομολόγηση, θεία κοινωνία, ψυχοθεραπεία— που μεταχειρίζεται κανείς για να φτάσει στη λύτρωση και που αυτή δεν έρχεται, παρά μόνο ίσως σταδιακά, αναζητώντας διέξοδο μέσω των ονείρων· και για τη γενναία «δήλωση άρνησης θεραπείας» («σιγά μην εξομολογηθώ … κι ας κατάπια κάρβουνο αναμμένο»).

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Νίκος Καζαντζάκης, Ο Ανήφορος

[απόσπασμα από το κεφάλαιο IX, «Μοναξιά»]

Εκδόσεις Διόπτρα, 2022.

― Βγάλετε τις γάζες, του είπε. 

Ο Κοσμάς, ευτύς από την πρώτη ματιά, παραδόθηκε στο σοφό αυτόν μ’ εμπιστοσύνη. Έβγαλε τις γάζες. Ο γιατρός τον κοίταξε μια στιγμή:

― Καλά, είπε· δε σας πιάνω το σφυγμό, ξέρω, δεν έχετε πυρετό· το σώμα σας είναι γερό, η μηχανή δουλεύει καλά. Τώρα, ας δούμε την ψυχή! είπε και χαμογέλασε. Εξομολογηθείτε. 

― Ρωτάτε, είπε ο Κοσμάς. […]

Τον ρώτησε ποια ’ταν η ζωή του, οι χαρές, οι πίκρες, οι πεθυμιές, οι ιδέες. Πότε, πώς, πέθανε η γυναίκα που αγαπούσε; Πότε, πώς, συναντήθηκε με την κοπέλα, τι της είπε; Τι ’ταν τα όνειρα που είδε την ίδια νύχτα; Ποιον θέτει σκοπό στη ζωή του, τι πνεματικές έγνοιες τον τυραννούν;

Ο Κοσμάς με δυσκολία άνοιγε το στόμα, απαντούσε σύντομα κι απαντώντας φωτίζουνταν, έβλεπε καλύτερα, προχωρούσαν κι οι δυο, ο γερο-σοφός κι αυτός, χέρι χέρι, μέσα στο σκοτάδι κι έψαχναν. Ο γιατρός άπλωσε τέλος το χέρι, άγγιξε εγκάρδια το γόνατο του Κοσμά:

― Φτάνει, είπε· κατάλαβα. 

Χάδεψε το σφηνωτό γενάκι του, χαμογέλασε ευχαριστημένος.

― Σπάνια αρρώστια, είπε, σπάνια στον καιρό μας, χαίρουμαι. Μέσα σε μια τέτοια υλιστική κι αδιάντροπη εποχή, χαίρομαι να συναντώ μιαν τέτοια κυριαρχία της ψυχής απάνω στο σώμα. Μια φορά την αναφέρει την αρρώστια αυτή –ας την πούμε αρρώστια– ο Πλούταρχος για το βασιλέα Αντίοχο, που αγάπησε την αδερφή του. Μια φορά τη συνάντησα κι εγώ στη γιατρική μου ζωή: στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο μια σεμνή αρχόντισσα Βιεννέζα, φανατικιά καθολική, αγάπησε ένα νέο· ο άντρας της έλειπε στον πόλεμο. Η γυναίκα κιντύνευε να πέσει στο θανάσιμο, όπως πίστευε, αμάρτημα της μοιχείας· και μονοβραδίς, την ώρα που ετοιμάζουνταν να πάει να βρει το νέο, το πρόσωπό της φούσκωσε, πήρε τη μάσκα που έχει και το δικό σας. Πού να τολμήσει πια να παρουσιαστεί! Η μάσκα έμεινε ακίνητη, αγιάτρευτη, ως τη μέρα που γύρισε ο άντρας της από τον πόλεμο.

Την ίδια μέρα που γύρισε, το πρόσωπο ξεπρήστηκε, η μάσκα αφανίστηκε· δε χρειάζουνταν πια. Καταλαβαίνετε;

― Αρχίζω… αποκρίθηκε ο Κοσμάς, που παρακολουθούσε συγκινημένος τ’ αποκαλυπτικά λόγια. Αρχίζω…

― […] Ήσασταν και σεις έτοιμος να κάμετε μιαν πράξη που η ψυχή σας δεν την ήθελε· θα ’ταν απιστία στην πεθαμένη αγαπημένη γυναίκα. Κι η ψυχή σας ήταν δυνατή κι ανάγκασε το σώμα να την υπακούσει· το σώμα πάλεψε, δεν ήθελε, αντιστάθηκε, όπως το συνηθάει, με λύσσα· μα στο τέλος η ψυχή νίκησε, του έβαλε τη μάσκα τούτη, το παραμόρφωσε και το ’καμε να μην μπορεί πια να παρουσιαστεί στη γυναίκα. Νίκησε η ψυχή κατά κράτος. Είστε ευχαριστημένος;

― Είμαι, αποκρίθηκε ο Κοσμάς κι αναστέναξε. 

― Τι σκοπεύετε τώρα να κάμετε;

― Θέλω να γράψω, αποκρίθηκε ο Κοσμάς. Έχω, καιρό τώρα, στο νου μου, μιαν πνεματική εξομολόγηση· θέλω να τη γράψω, ν’ αλαφρώσω.

― Γράψετέ τη, αρχίσετε ευτύς· είναι ο πιο σίγουρος τρόπος,

θαρρώ, να θεραπευτείτε. Μην πηγαίνετε στους γιατρούς· δεν καταλαβαίνουν τίποτα· δεν ξέρουν τι πλαστική δύναμη έχει η ψυχή απάνω στο σώμα. Γράψετε, διατυπώσετε το Πιστεύω σας, ριχτείτε σε άλλες υψηλότερες έγνοιες· έτσι θ’ αποχτήσετε πάλι την εμπιστοσύνη της ψυχής σας – και τότε θα φύγει η μάσκα. Δε θα χρειάζεται πια· δε θα υπάρχει πια κίντυνος. Ξετέλεψε την αποστολή της. […]

Είχε ξεχάσει ο Κοσμάς τον πόνο του, την πίκρα την αβάσταχτη και παραδόθηκε όλος στ’ όραμα τούτο της λύτρωσης. 

― Να μπορούσα, αναστέναξε, να ντύσω με λόγια την υψηλή τούτη ελπίδα! Να φανερώσω, πρι να πεθάνω, τ’ όραμα που σκιρτάει μέσα μου, σα βρέφος!

Σηκώθηκε. Πήρε μια στοίβα χαρτί, γέμισε το στιλό του μελάνι, καθάρισε το τραπέζι, αναμέρισε το βαρύ βιβλίο, ετοίμασε τα πάντα. Σαν το πουλί που στρώνει, καθαρίζει τη φωλιά του, ν’ αποθέσει το αυγό.

Στην πρώτη αυτή συνεδρία του φθινοπώρου, συμμετέχουσες και συμμετέχοντες από Καναδά, Ηνωμένες Πολιτείες, Κύπρο και διάφορες περιοχές της Ελλάδας συζήτησαν το ποίημα «Η αλεπού» της Κατερίνας Ηλιοπούλου. Αρχικά σχολιάστηκε η δομή του ποιήματος – με το πρώτο του μέρος πιο κατανοητό και το δεύτερο πιο αινιγματικό, και στη συνέχεια ο συμβολισμός της αλεπούς ως «ένα ζώο γεμάτο αντιθέσεις», «και σοφό και άγριο», «όμορφο», «ασυνήθιστο», «άφταστο», «χωρίς εξαρτήσεις». Μια συμμετέχουσα είδε στην ρευστότητα της κίνησης της αλεπούς και στον τρόπο που «οι πατούσες της βηματίζουν στο βλέμμα σου» να αντικατοπτρίζεται το πεπερασμένο του ανθρώπινου νου, που, όπως και στην περίπτωση της σπηλιάς του Πλάτωνα, δεν είναι πάντα σε θέση να «δει» την αλήθεια παρά μόνο ατελώς και αποσπασματικά. Διέκριναν όμως και την πρόθεση του ποιήματος να στρέψει την προσοχή μας σε αυτήν ακριβώς την παραδοχή της ατελούς φύσης μας, την ανάγκη διερεύνησης των ορίων μας και το «άνοιγμά μας στο μη εξηγήσιμο.» Κάποια μέλη της ομάδας μίλησαν για τον ευδιάκριτο ερωτισμό του ποιήματος ως εκπορευόμενο από τη ζωώδη και συνάμα παιγνιώδη φύση της αλεπούς.  Η λέξη «περισσεύει» με την οποία κλείνει το ποίημα ομόφωνα εντυπωσίασε την ομάδα με την υπαινικτικότητά της και τις ποικίλες ερμηνευτικές δυνατότητές της.

Το θέμα πάνω στο οποίο τα μέλη κλήθηκαν να αποτυπώσουν γραπτώς τις σκέψεις τους ήταν «γράψτε για τη φορά που είδατε φευγαλέα…». Μίλησαν για την αναζήτηση στο πλήθος ενός αγαπημένου προσώπου — «της πρώτης μου αγάπης» — και την απορία αν «ήταν τελικά αυτός που είδα» χρόνια μετά τον χωρισμό× για φευγαλέες, συνειρμικές σκέψεις και την «ώρα μηδέν» της ανάδυσης στη συνείδηση, ως αυτοαναφορικό σχόλιο στην ίδια τη διαδικασία γραφής που εφαρμόζεται στις συνεδρίες μας× για τη γλώσσα του σώματος, απρόβλεπτη και αδιαμφισβήτητη,  που έρχεται να διαψεύσει τα «καθωσπρέπει λόγια»× και για μια γούνα αλεπούς, ένα «απομεινάρι ζώου», που, φευγαλέα και αιφνιδιαστικά,  ανακτά για λίγο την άγρια ζωντάνια του.

Σας προσκαλούμε να μοιραστείτε τα γραπτά σας μαζί μας παρακάτω.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Κατερίνα Ηλιοπούλου, «Η αλεπού»
(Μέτρα Λιτότητας: Ανθολογία Ποίησης.
Επιμ. Κάρεν Βαν Ντάυκ. ‘Αγρα, 2017)

Μέσα στη δέσμη του φωτός
   εμφανίστηκε
Διέσχισε το δρόμο
Μια μικρή καφέ αλεπού. 
Και ξανά το επόμενο βράδυ
Πίσω από ένα θάμνο φευγαλέα
Και μια άλλη φορά η ουρά της μόνο
Σκούπισε το σκοτάδι
Και από τότε πάλι
Τις πατούσες της να βηματίζουν στο
   βλέμμα σου
Το ζεστό γούνινο σώμα της
Ανάμεσά μας να σκιρτά
Πάντα σε πέρασμα ποτέ σε στάση.
«Μα ποια είσαι;» τη ρωτήσαμε
«Είμαι» είπε, «αυτό που περισσεύει».

Σας ευχαριστούμε που συμμετείχατε σε αυτήν τη συνεδρία.

μουσική: Μάνος Χατζηδάκις, Το Bαλς των Xαμένων Oνείρων

θέμα: η μελωδία των ονείρων

Σύντομα θα μοιραστούμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν τη συνεδρία, γι ‘αυτό επιστρέψτε ξανά.

Σας προσκαλούμε να μοιραστείτε τα γραπτά σας μαζί μας παρακάτω.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Σας ευχαριστούμε που συμμετείχατε σε αυτήν τη συνεδρία.

κείμενο: Μένης Κουμανταρέας, Βιοτεχνία Υαλικών (1975)

θέμα: Επιστρέφοντας στο σπίτι / Μετά τη δουλειά

Σύντομα θα μοιραστούμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν τη συνεδρία, γι ‘αυτό επιστρέψτε ξανά.

Σας προσκαλούμε να μοιραστείτε τα γραπτά σας μαζί μας παρακάτω.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

ΜένηςΚουμανταρέας, Βιοτεχνία Υαλικών (1975)

Σάββατο βράδυ, η Μπέμπα Ταντή κατηφόριζε την Πειραιώς φορτωμένη τιμολόγια και αποδείξεις. Ένιωθε άκεφη και κουρασμένη. θα προτιμούσε να τριγύριζε με τα χέρια ελεύθερα σαν άντρας. Από τότε που κληρονόμησε το μαγαζί του πατέρα της κι αποφάσισε να πάρει σύζυγο και συνεταίρο, έχασε το βάδισμα του νέου κοριτσιού, το στήθος της είχε μεγαλώσει, τα μαλλιά της θαμπώσει.

Το μαγαζί, η μικρή βιοτεχνία υαλικών, στεγαζόταν στο ισόγειο ενός δίπατου σπιτιού, στη συμβολή Πειραιώς και Ιεράς Οδού, εκεί όπου παλιότερα ήταν η λαχαναγορά και τώρα ο δήμος είχε φυτέψει ένα παρκάκι. Ακριβώς απέναντι, κάπου τριάντα στρέμματα τοιχισμένα, βρισκόταν το Γκάζι. Μέσα από τους λέβητες και τις καμινάδες οι ατμοί ανέβαιναν τυλίγοντας το τετράγωνο σε ομίχλη, και το συρματόπλεγμα, γύρω, θύμιζε Κατοχή. Από τότε μάλιστα που στην πύλη φύλαγε βάρδια με τους πολίτες κι ένας φαντάρος, της φαινόταν πως από ώρα σε ώρα ένα κύμα βίας θα ξεσπούσε στην πόλη. Τάχυνε το βήμα της και χωνόταν στο μαγαζί.

Τα ρολά μισόκλειστα, αναγκάζοταν να σκύψει για να περάσει. Κάτω από τη σύναξη των πολυελαίων η Μπέμπα Ταντή αντίκριζε τον άντρα της καθισμένο σ’ ένα γραφείο από φορμάικα, το πρόσωπο σκυμμένο στους λογαριασμούς, τα πόδια μαζεμένα κάτω από την καρέκλα. Τους κροτάφους φώτιζαν ασημένιες τούφες και ανάμεσα τρεμόπαιζαν κάτι άρρωστες φλεβίτσες. ‘φηνε την τσάντα της παράμερα και καθόταν κοντά του.

Μιλούσαν για τις τελευταίες παραγγελίες, τοποθετούσαν κατά ημερομηνία τα γραμμάτια, έκλειναν ταμείο. Έπειτα κατέβαζαν τα ρολά και με βήμα αργό ξεκινούσαν για το σπίτι. Κατοικούσαν λίγα τετράγωνα παρακάτω. Τραβούσαν μεσ’ από τα στενά του Ρούφ, σταματώντας η Μπέμπα να ισιώσει την κάλτσα της, ο Βλάσης ν’ αγοράσει τσιγάρα.

Φτασμένοι σπίτι, ο Βλάσης βούλιαζε στην πολυθρόνα, η Μπέμπα ξυπολιόταν και, μ’ ένα άνοιγμα του φερμουάρ, άφηνε τη φούστα της να κυλήσει μπρος στον καθρέφτη. . . .

 Όση ώρα η Μπέμπα άλλαζε φόρεμα, αφήνοντας τα μαύρα της μαλλιά ξέπλεκα μες στον καθρέφτη, ο Βλάσης άλλαζε κανάλι στην τηλεόραση, σταθμεύοντας στις ειδήσεις. Ήταν αυτές, κάθε βράδυ, κομμένες και ραμμένες στα ίδια μέτρα, και μόνο αραιά και που το βλέμμα του ζωήρευε όταν άκουγε για κάποιο πραξικόπημα, μολονότι κι αυτά, τον τελευταίο καιρό, είχαν καταντήσει κοινός τόπος. Με κινήσεις αργές φορούσε τα βραδινά της, φώναζε τον Βλάση να της κλείσει το φερμουάρ, εκείνος έπαιρνε τα κλειδιά του σπιτιού, εκείνη του αυτοκινήτου, έμπαιναν στη μικρή Σκόντα κι η Μπέμπα καθόταν στο τιμόνι.

Σας ευχαριστούμε που συμμετείχατε σε αυτήν τη συνεδρία.

κείμενο: Οδυσσέας Ελύτης, Το Άξιον Εστί (απόσπασμα)

θέμα: Αυτός ο κόσμος…

Σύντομα θα μοιραστούμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν τη συνεδρία, γι ‘αυτό επιστρέψτε ξανά.

Σας προσκαλούμε να μοιραστείτε τα γραπτά σας μαζί μας παρακάτω.

Καλούμε όλες και όλους που συμμετείχατε να μοιραστείτε όσα γράψατε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μας παρακάτω (“Leave a reply”) και να κρατήσουμε αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτησή μας ζωντανή, υπενθυμίζοντάς σας, βεβαίως, ότι αυτή είναι μια δημόσια πλατφόρμα και η πρόσβαση ανοιχτή στο κοινό.

Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα  για την εμπειρία σας με αυτές τις συνεδρίες. Αν το επιθυμείτε, παρακαλούμε αφιερώστε λίγο χρόνο σε μια σύντομη έρευνα δύο ερωτήσεων!

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://tinyurl.com/nmedg-survey

---

Οδυσσέας Ελύτης, Το Άξιον Εστί.  Απόσπασμα από τον τρίτο ύμνο της Γενέσεως (Ίκαρος, 1959)

          Τότε είπε και γεννήθηκεν η θάλασσα
          Και είδα και θαύμασα
Και στη μέση της έσπειρε κόσμους μικρούς κατ’ εικόνα

και ομοίωσή μου:
  Ίπποι πέτρινοι με τη χαίτη ορθή
  και γαλήνιοι αμφορείς
  και λοξές δελφινιών ράχες
η Ίος η Σίκινος η Σέριφος η Μήλος
«Κάθε λέξη κι από ‘να χελιδόνι
για να σου φέρνει την άνοιξη μέσα στο θέρος» είπε
Και πολλά τα λιόδεντρα
          που να κρησάρουν στα χέρια τους το φως
          κι ελαφρό ν’ απλώνεται στον ύπνο σου
και πολλά τα τζιτζίκια
          που να μην τα νιώθεις
          όπως δε νιώθεις το σφυγμό στο χέρι σου
αλλά λίγο το νερό
          για να το ‘χεις Θεό και να κατέχεις τι σημαίνει ο λόγος του
και το δέντρο μονάχο του
          χωρίς κοπάδι
          για να το κάνεις φίλο σου
και να γνωρίζεις τ’ ακριβό του τ’ όνομα

φτενό στα πόδια σου το χώμα
          για να μην έχεις πού ν’ απλώσεις ρίζα
          και να τραβάς του βάθους ολοένα
και πλατύς επάνου ο ουρανός
         για να διαβάζεις μόνος σου την απεραντοσύνη.

  ΑΥΤOΣ
  ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!